Nhiệt độ độ ẩm nhà thuốc - Bảo quản thuốc bằng máy hút ẩm, tủ chống ẩm

Thuốc là sản phẩm yêu cầu bảo quản nghiêm ngặt để duy trì chất lượng và đảm bảo an toàn cho người sử dụng. Đặc biệt, nhiệt độ và độ ẩm là 2 yếu tố đóng vai trò then chốt, vì môi trường quá ẩm có thể làm giảm chất lượng thuốc và dược liệu. Vậy, đâu là nhiệt độ độ ẩm nhà thuốc lý tưởng? Các nhà thuốc cần tuân thủ tiêu chuẩn GPP như thế nào để bảo quản thuốc đúng cách? Hãy cùng BPS Việt Nam tìm hiểu trong bài viết dưới đây nhé!

Quy định nhiệt độ và độ ẩm nhà thuốc đạt chuẩn GPP

Nhiệt độ và độ ẩm bảo quản thuốc cần được duy trì ở mức lý tưởng để đảm bảo chất lượng và hiệu quả. Theo khuyến cáo của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), điều kiện bảo quản thuốc ở môi trường thường với độ ẩm 75% và nhiệt độ dao động trong khoảng từ 15 - 30°C. 

Các nhà thuốc cần đảm bảo không khí thoáng đãng, tránh các mùi và yếu tố gây tạp nhiễm, đồng thời tránh ánh sáng mạnh. Trong trường hợp thời tiết khắc nghiệt, độ ẩm có thể lên đến 32°C, nhưng độ ẩm nhà thuốc đạt chuẩn GPP không được phép vượt quá 80%. 

Bên cạnh đó, một số loại thuốc cần phải bảo quản khắt khe hơn với điều kiện nhiệt độ và độ ẩm. Ví dụ, Keytruda (thuốc điều trị ung thư) cần được bảo quản trong nhiệt độ từ 2 - 8°C và độ ẩm dưới 70%, ngay cả khi vận chuyển. Thuốc tiêm và kim tiêm cần bảo quản ở nhiệt độ lạnh từ 2 - 8°C và độ ẩm khoảng 45%. Còn Penicillin (thuốc kháng sinh) yêu cầu bảo quản với độ ẩm dưới 70% và nhiệt độ không vượt quá 30°C.

Ngoài ra, cũng cần phải chú ý đến nhiệt độ của từng kho bảo quản thuốc riêng: 

Điều kiện bảo quản thuốc, dược liệu cần phải tuân thủ theo đúng các thông tin trên nhãn của sản phẩm. Tại nhà thuốc tiêu chuẩn GPP thì các loại thuốc nên được bảo quản ở nhiệt độ phòng, nơi khô mát ở trong các tủ thuốc riêng, trừ những loại thuốc bắt buộc phải để trong tủ lạnh hoặc tủ đông. Không nên để tủ thuốc tiếp xúc gần với nguồn nước, ánh sáng mạnh, đặc biệt cần tránh xa tầm nhìn và tầm với của trẻ nhỏ và vật nuôi. 

Việc nắm rõ các quy định về nhiệt độ và độ ẩm nhà thuốc đạt tiêu chuẩn GPP đóng vai trò rất quan trọng trong việc đảm bảo chất lượng và nâng cao giá trị của thuốc. Và nhiệt độ độ ẩm nhà thuốc GPP đạt chuẩn cũng sẽ giúp người tiêu dùng yên tâm hơn khi lựa chọn và sử dụng các loại thuốc này. 

Các yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng thuốc 

Thuốc rất nhạy cảm với 3 yếu tố tác động chính, những yếu tố này không chỉ ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng và thành phần của thuốc mà còn tác động đến hiệu quả điều trị và an toàn cho người sử dụng. Có thể kể đến như: 

Độ ẩm nhà thuốc

Độ ẩm nhà thuốc là yếu tố có ảnh hưởng mạnh mẽ đến chất lượng thuốc và dược liệu. Khi độ ẩm cao, các loại thuốc như viên nang hay thuốc bọc đường dễ hút ẩm, dẫn đến hiện tượng vón cục, trong khi thuốc bột có thể bị ẩm mốc, gây biến đổi thành phần. Những thay đổi này không chỉ làm mất tác dụng của thuốc mà còn có thể tạo ra các chất mới nguy hiểm, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe người sử dụng.

Tham khảo thêm: độ ẩm phòng cho trẻ sơ sinh

Nhiệt độ nhà thuốc

Trong nhà thuốc, không chỉ độ ẩm cao mà nhiệt độ nhà thuốc cao còn tạo nên những phản ứng hóa học xảy ra nhanh. Khiến thuốc mất hơi nước, tạo kết tinh những thuốc dạng lỏng như cồn, tinh dầu, dẫn xuất... và hư hỏng những loại thuốc như cồn, cao thuốc hay kháng sinh. 

Nếu độ ẩm nhà thuốc quá cao kết hợp với nhiệt độ cao còn tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn phát triển nhanh hơn, từ đó thuốc cũng bị hư hỏng nhanh hơn. Còn trong trường hợp nhiệt độ thấp cũng có thể gây hư hỏng một số loại thuốc ở dạng nhũ tương hay làm kết tủa một số loại thuốc. 

Ánh nắng mặt trời

Bên cạnh nhiệt độ và độ ẩm nhà thuốc thì ánh sáng mặt trời cũng là một yếu tố ảnh hưởng lớn đến chất lượng của thuốc. Nếu bảo quản thuốc trong khu vực phòng có ánh sáng mặt trời trực tiếp chiếu vào có thể làm thay đổi màu sắc của thuốc. Hơi nóng từ mặt trời rọi qua lớp cửa kính cũng có thể khiến thuốc bị phân hủy, vụn nát,... Không chỉ gây thiệt hại về kinh tế, thậm chí là danh tiếng của nhà thuốc cũng bị sụt giảm. 

Để khắc phục hiện trạng này, các nhà thuốc nên sử dụng các kho kín, cửa chính phải che được ánh sáng mặt trời. Bên cạnh đó, thuốc cũng cần phải được che chắn bằng vải đen hoặc bọc giấy đen. Tránh ánh sáng mặt trời tác động trực tiếp nên thuốc, dược liệu. 

Các yêu cầu trong bảo quản thuốc đạt tiêu chuẩn GPP

Trong hệ thống các tiêu chuẩn cho ngành dược - GPS thì việc đáp ứng GPP cho nhà thuốc là tiêu chí cuối cùng, bao gồm nhiều tiêu chí khác. Để đảm bảo nhà thuộc đạt chuẩn GPP, thì các cơ sở bán thuốc cần đáp ứng các yêu sau trong bảo quản thuốc: 

Yêu cầu về thiết bị bảo quản

Vật tư thiết bị bảo quản được xem là yếu tố then chốt phục vụ công việc bảo quản các sản phẩm dược tại nhà thuốc. Một số thiết bị cũng như đồ nội thất của nhà thuốc để bảo vệ thuốc tránh ánh nắng trực tiếp và tạo ra môi trường có nhiệt độ và độ ẩm phù hợp: 

• Tủ kệ trơn nhãn để dễ dàng trong việc vệ sinh
• Thiết bị chiếu sáng cần đảm bảo đủ ánh sáng để tránh nhầm lẫn thông tin thuốc
• Trang bị các thiết bị, hệ thống kiểm soát độ ẩm nhà thuốc, nhiệt độ theo quy định. 
• Các cơ sở ý tế cần trang bị các thiết bị theo dõi nhiệt độ tự ghi với tần suất ghi phù hợp. 

• Thiết bị bảo quản quầy thuốc phù hợp với yêu cầu bảo quản ghi trên nhãn thuốc. Điều kiện bảo quản ở nhiệt độ phòng, nhiệt bộ không quá vượt quá 30°C và độ ẩm không vượt quá 75%.
• Có tủ lạnh hoặc phương tiện bảo quản lạnh phù hợp với các loại thuốc có yêu cầu bảo quản mát.
• Nhà thuốc GPP cần đảm bảo hệ thống phòng cháy chữa cháy đúng theo quy định. Hệ thống tường, trần, cửa chắc chắn, thông thoáng không bị ảnh hưởng bởi thời tiết. Nền nhà cần phải bằng phẳng, sạch sẽ, được chống thấm và chống ẩm tốt. 

Tham khảo: cách giảm độ ẩm trong phòng

Yêu cầu về diện tích

Diện tích tối thiểu với nhà thuốc đạt chuẩn GPP là 10m2 và phải có khu vực để trưng bày, bảo quản thuốc cùng khu vực để người mua thuốc tiếp xúc và trao đổi thông tin trực tiếp về việc sử dụng thuốc với người bán lẻ. 

Bên cạnh đó, phải bố trí thêm các khu vực cho những hoạt động khác như:

• Khu vực ra lẻ
• Khu vực tư vấn
• Khu vực kinh doanh mỹ phẩm, thực phẩm chức năng và dụng cụ y tế
• Khu vực pha chế (nếu có)
• Kho bảo quản (nếu cần)

Những khu vực này phải đảm bảo theo quy định, khu vực kinh doanh mỹ dược mỹ phẩm, thực phẩm chức năng, dụng cụ y tế phải có khu vực riêng, không được bày bán cùng với thuốc để tránh gây ảnh hưởng đến thuốc. Ngoài ra phải có biểu hiện khu vực ghi rõ “sản phẩm này không phải là thuốc”. 

Yêu cầu về bao bì

• Sử dụng các bao bì liên quan trực tiếp đến sản phẩm thuốc. Trong trường hợp thuốc bị lẻ mà không còn bao bì tiếp xúc trực tiếp với thuốc phải dùng đồ bao gói kín khí và đủ cứng để bảo vệ thuốc, có nút kín. 
• Không dùng các bao bì lẻ chứa nội dung quảng cáo của loại thuốc khác để làm túi đựng. 
• Chú ý về các loại thuốc dùng ngoài, bôi ngoài nên được đựng trong bao bì phù hợp. 
• Thuốc được pha chế theo đơn cần sử dụng các loại bao bì chuyên dụng, giúp dễ dàng phân biệt và không gây ảnh hưởng đến thuốc. 

Yêu cầu trong ghi nhãn

Cuối cùng các nhà thuốc cần đặc biệt chú ý đến việc ghi nhãn thuốc trong quá trình bảo quản. Các yêu cầu cụ thể như sau: 

Khi bán lẻ, nếu thuốc không đựng trong bao bì ban đầu của nó thì dược sĩ cần phải ghi rõ tên thuốc, hàm lượng, nồng độ cũng như liều lượng và cách dùng trong trường hợp không có đơn thuốc. 

Với thuốc pha theo đơn, dược sĩ cần ghi đầy đủ thông tin thuốc khi bán lẻ. Ngoài ra, cần bổ sung thêm ngày sản xuất, hạn sử dụng, tên người bệnh, thông tin về cơ sở pha chế cũng như cảnh báo an toàn đối với người già và trẻ nhỏ. 

Việc đảm bảo thực hiện đúng các yêu cầu trong bảo quản thuốc sẽ thuốc nhà thuốc đạt chuẩn GPP, qua đó nâng cao uy tín của nhà thuốc trên thị trường.

Theo dõi và ghi chép nhiệt độ, độ ẩm thuốc

Yêu cầu khi theo dõi và ghi chép nhiệt độ, độ ẩm nhà thuốc tiêu chuẩn GPP

• Điều kiện bảo quản về nhiệt độ và độ ẩm nhà thuốc được kiểm tra tối thiểu 2 lần/ ngày.
• Kiểm tra nhiệt độ và độ ẩm nhà thuốc rối thiểu 2 lần/ ngày. 
• Ghi chép số liệu theo dõi về điều kiện bảo quản nhà thuốc
• Mỗi nhà thuốc, mỗi kho cần có một thiết bị theo dõi nhiệt tự động ghi với tần suất ghi tối thiểu 30 phút/ lần. 
• Có thiết bị cảnh báo kịp thời về các sự cố hay sai lệch thông số nhiệt độ và độ ẩm nhà thuốc.

Theo dõi nhiệt độ và độ ẩm nhà thuốc bằng phần mềm

Thông thường việc theo dõi và ghi lại nhiệt độ, độ ẩm nhà thuốc được thực hiện một cách thủ công bằng cách kiểm tra 2 lần/ ngày vào các khung giờ cố định. Tuy nhiên phương án này hiện không còn được ưu tiên vì một số nhược điểm sau: 

• Cần nhân lực, mất thời gian trong việc ghi chép và tổng hợp
• Chỉ ghi được các giá trị tại thời điểm kiểm tra, chưa phản ánh được toàn bộ và đầy đủ thời gian bảo quản của nhà thuốc
• Không kịp thời để phát hiện khi có sự cố phát sinh.

Đó là lý do chúng ta việc cần ứng dụng công nghệ giám sát và cảnh báo để hỗ trợ cho công tác bảo quản thuốc là rất cần thiết. Một số điểm mạnh mà việc ứng dụng công nghệ đem lại có thể kể đến như sau: 

• Giám sát các thông số độ ẩm và nhiệt độ liên tục, thuận tiện thông qua app di động hay trình duyệt web.
• Cảnh báo ngay lập tức khi xảy ra các vấn đề phát sinh
• Tăng cường khả năng truy xuất nguồn gốc liên quan đến việc bảo quản thuốc khi cần thiết
• Tối ưu hóa nguồn lực và chi phí giám sát
• Xuất các báo cao từ xa qua internet
• Giao diện thân thiện, dễ sử dụng

Ứng dụng công nghệ trong giám sát và cảnh báo nhiệt độ, độ ẩm không chỉ đáp ứng yêu cầu tiêu chuẩn GPP mà còn mang lại nhiều lợi ích vượt trội trong việc tối ưu hóa quản lý và bảo quản thuốc. Đây là xu hướng tất yếu trong việc hiện đại hóa ngành dược phẩm. 

Máy hút ẩm, tủ chống ẩm - giải pháp bảo quản thuốc chuyên nghiệp

Độ ẩm là yếu tố quan trọng cần kiểm soát để đảm bảo điều kiện bảo quản an toàn cho thuốc và dược liệu. Để duy trì độ ẩm trong mức cho phép, nhiều nhà thuốc đạt chuẩn GPP hiện nay đã sử dụng máy hút ẩm và tủ chống ẩm như những giải pháp chuyên nghiệp và hiệu quả.

Với các nhà thuốc hoặc kho bảo quản lớn thì máy hút ẩm công nghiệp công suất lớn được xem là sự lựa chọn hoàn hảo. Loại máy này đảm bảo kiểm soát độ ẩm hiệu quả dựa trên diện tích rộng, đáp ứng nhu cầu bảo quản số lượng lớn thuốc và dược liệu.

Còn đối với các nhà thuốc hoặc kho bảo quản nhỏ hơn có thể sử dụng máy hút ẩm gia đình. Những chiếc máy này thường có thiết kế nhỏ gọn, linh hoạt, dễ sử dụng phù hợp với không gian hẹp mà vẫn đảm bảo điều kiện bảo quản tiêu chuẩn độ ẩm nhà thuốc theo GPP. 

Bên cạnh đó, với các loại thuốc đặc biệt nhạy cảm với độ ẩm thì tủ chống ẩm là giải pháp tối ưu. Loại tủ này thường được thiết kế kín, tích hợp hệ thống hút âm tự động, giúp duy trì độ ẩm ổn định trong khoảng lý tưởng đảm bảo thuốc không bị hư hỏng. 

Hiện nay, trên thị trường có rất nhiều loại máy hút ẩm và tủ chống ẩm với mẫu mã, hình dáng đa dạng từ nhiều thương hiệu khác nhau. Để chọn được sản phẩm chất lượng, bạn nên cân nhắc các yếu tố quan trọng như công suất phù hợp, chức năng điều chỉnh độ ẩm tự động, khả năng vận hành êm ái, tiết kiệm điện năng và dễ dàng bảo trì.

Nếu bạn chưa biết nên mua máy hút ẩm ở đâu để đảm bảo uy tín, chất lượng, và giá cả hợp lý, hãy liên hệ ngay với BPS Việt Nam. Chúng tôi chuyên cung cấp các sản phẩm máy hút ẩm chính hãng từ các thương hiệu được ưa chuộng nhất hiện nay, đảm bảo chất lượng và đáp ứng tốt mọi nhu cầu bảo quản thuốc, dược liệu của bạn.

Kết luận

Trên đây là những chia sẻ của BPS Việt Nam về nhiệt độ độ ẩm nhà thuốc hy vọng đã mang đến cho bạn đọc những thông tin hữu ích. Nếu còn có bất cứ băn khoăn thắc mắc nào cần giải đáp, quý vị có thể để lại bình luận ở phía dưới hoặc liên hệ trực tiếp với chúng tôi theo số hotline: 0819 468 111 để được các chuyên viên hỗ trợ nhanh nhất nhé!